Mijn naam is Marleen Wolf – Buter, ben 36 jaar en werk sinds 9 jaar in Hogeweyk en Oversingel. Na mijn studie SPW en SPH ben ik aan de Universiteit van Amsterdam afgestudeerd met de scriptie ‘jonge mensen met Alzheimer en de veranderingen in de partnerrelatie’ en kreeg de mogelijkheid om in het alzheimercentrum Vumc bij prof. Scheltens mijn thesis te schrijven. Ik ben een paar maanden in Finland geweest om te zien hoe mensen daarom gaan met mensen met dementie.
In Hogeweyk en Oversingel zijn er twee agogen, namelijk Anette Broens en ik. Aan mij is gevraagd om over mijzelf een stukje te schrijven, hoe ik invulling geef aan mijn functie als agoog. De functie van sociaal agoog is ontstaan in Hogeweyk. De afgelopen negen jaar heb ik mijn best gedaan om de functie vorm en inhoud te geven. Steeds op zoek naar innovatieve ideeën die de kwaliteit van zorg ten goede doen komen.
We hebben de functie steeds meer ontwikkeld tot wat het nu is. We maken ons eigen rooster, werken zelfstandig, zijn flexibel inzetbaar en vallen onder de locatiemanager. We werken samen met allerlei andere disciplines, zoals artsen, psycholoog, fysiotherapeute en externen zoals CCE.
Als sociaal agoog geef ik gevraagd en ongevraagd advies aan collega’s in de hele wijk. Ik heb een coachende en onderzoekende rol, schrijf signalerings- en benaderingsplannen en adviezen, zet interventies in bij (ernstig) onbegrepen gedrag. Voor mij is de mens meer dan de som der delen en werk ik vanuit en holistisch perspectief. Het is mijn motto dat het niet de bewoner is die ons moet begrijpen, maar het is de kunst om de bewoner- vanuit onze professionaliteit te begrijpen. Daarmee probeer ik de mens, achter de dementie, centraal te stellen.
Samen met een woningteam breng ik de situatie in kaart, stem af met de eerst verantwoordelijk verzorgende, doe (non) participerende observaties in de woning om gedrag in kaart te brengen. Uit deze observatieperiode, volgt een analyse en benaderingsadvies met handvatten voor collega’s om in te zetten op momenten van onbegrepen gedrag. Door coaching ondersteun ik de medewekers in deze adviezen. Tevens ben ik betrokken bij familie, als ondersteuning bij een opname, het ziekteproces, een luisterend oor. Het kan zijn dat ik periodes minder tot niet actief betrokken ben bij een bewoner, dan is er op dat moment geen extra vraag voor de agoog.
Gedurende de dag ben ik standbye en kan ik gebeld door collega’s die op gedragsgebied ondersteuning nodig hebben bij een bewoner. Ook komt het voor dat ik in het benaderingsplan afspraken heb gemaakt mij in te schakelen. Verder zijn er vragen over onrust, benaderingsadviezen, ondersteuning bij de zorg, een bewoner bij de receptie die naar huis wil, opbouw van onrustig naar agressief gedrag, verdriet en verwarring etc. Ik ervaar het als waardevol om op die momenten voor bewoners een schakel te kunnen zijn, een luisterend oor, om hun belevingswereld te begrijpen en interventies in te zetten om hun dag of dat moment beter te laten verlopen. Hierdoor is geen dag hetzelfde en probeer ik vindingrijk te zijn in oplossingen om een en ander in goede banen te leiden.
Indien iemand een complexere zorgvraag heeft dan passend bij zzp 5 dan schrijven we een onderbouwend verslag met de vraag voor een indicatie verhoging bij het CIZ naar een zzp 7. Inmiddels doen we ook aanvragen voor BOPZ, verlening RM en andere indicatievragen zijn bij ons ondergebracht. Het afgelopen jaar heb ik mij intensief ingezet om ‘meerzorg’ op te zetten binnen Hogeweyk zodat er meer budget beschikbaar wordt gesteld door het zorgkantoor waardoor we ook bewoners met een extreme zorgbehoefte kunnen ondersteunen. Het meerzorg traject is intensief ontzettend leerzaam, persoonlijk vind ik dit een meerwaarde van mijn functie om dit uit te zoeken.
Bij onbegrepen gedrag, bekijken we de situatie vanuit een multidisciplinair team om de situatie beter in kaart te brengen. Ieders inbreng is daarin belangrijk vanuit eigen verantwoordelijkheden en functie, hier komt de ‘som der delen’ samen en worden medicamenteuze – psychosociale interventies samengebracht.
Op vraag, worden we betrokken bij verschillende psyche-educatieve projecten. Zo zijn we sinds vorig jaar betrokken bij de Kors Breijerschool in Weesp. Leerlingen gaan helpen bij de verenigen in Hogeweyk en ontmoeten de bewoners. Om deze kinderen tip en trucs mee te geven ben ik gevraagd om uitleg te komen geven op school. In het begin vond ik dat spannend omdat ik, sinds mijn eigen schooltijd, niet meer op een basisschool ben geweest. Nadat ik een anatomisch model van de hersenen uit elkaar had gehaald werd het een interactief en gezellig lesmoment. Het contact met de kinderen vond ik erg leuk, ze stelden veel vragen en ik zag ze enthousiast rondlopen in hogeweyk. Ook de bewoner reageerden spontaan op het contact dat onststond.
Door de opleiding ben ik gevraagd voor de training ‘omgaan met dementie’ voor alle medewerkers die werken in de psychogeriatrie binnen Vivium. Ook geef ik training aan alle 1ste jaars leerlingen vivium breed, dat is een basis scholing over dementie en gedragsaspecten. Het is voor mij waardevol om op deze wijze kennis en ervaring te delen, verhalen en vragen probeer ik te verbinden zodat er ook leerzame interactie momenten ontstaan.
Regelmatig ga ik op huisbezoek, om te kijken of de toekomstige bewoner een geschikte woonomgeving kunnen bieden. Dit is afhankelijk van leefstijl maar ook de groepsamensteling en ligging van de woning. Het belangrijkste voor mij is het gesprek met de (toekomstige) bewoner, als je met mensen kennismaakt in hun eigen omgeving zegt dat veel over hun leefstijl en hun wensen. Dat geeft mij een idee of zij in Hogeweyk of Oversingel een thuis kunnen vinden. Vooraf heb ik contact met betrokken professionals zoals de casemanger of verpleegkundigen, huisarts om gegevens te verzamelen, daarbij heeft familie een belangrijke rol voor wat betreft invullen van het levensloopformulier, dit geeft inzicht in het gezonde leven. Vervolgens kijk ik naar hetgeen mensen nodig hebben in hun leefomgeving en draag ik eraan bij dat een opname naar Hogeweyk/oversingel, laagdrempeliger wordt.
Door dit eerste contact is het mogelijk om een team voor te bereiden op een komst van een nieuwe bewoner, waardoor de verhuisdag (de opname) in goede banen kan worden geleid. Het is fijn om voorbereid te zijn. Vaak ben ik betrokken bij de opname, ondersteun waar nodig en maken we weer (soms opnieuw) kennis, voor familie ben ik dan al een bekend gezicht. Indien nodig ben ik flexibel inzetbaar en kom het weekend/avond werken als ik verwacht dat de zorgvraag complex is en de opname extra ondersteuning nodg heeft.
Bij de bewoners die ik bezocht heb blijf ik betrokken en ben psychosciaal aanspreekpunt.
Om de drie maanden organiseren we eenmalig een familie avond voor eerste contactpersonen van nieuwe bewoners. De avond is opgezet op vraag van de cliëntenraad, omdat er veel op je afkomt tijdens een opnameproces, tevens is het een kennismaking met de organisatie. Contactpersonen geven aan dat zij deze avond als waardevol ervaren, vinden er herkennig en delen hetzelfde verhaal. In een tweede deel van de avond leg ik uit wat dementie is en wat dat inhoud, dat dementie niet alleen Alzheimer is maar dat er meerdere vormen zijn waarbij bepaalde gedragingen ‘horen’.
Aandacht is er voor de partners, die misschien al jaren samen leven is het een enorme verandering als hun partner bij ons wordt opgenomen, daar probeer ik aandacht voor te hebben door een moment van ondersteuning en een luisterend oor.
Belangrijk vind ik het om transparant te zijn. Soms hoor ik de verbazing dat dementie niet alleen geheugen is, dat ook de dwangmatigheid van rondjes lopen een onderdeel kan zijn of de angst voor dingen die wij niet zien. Voor mij ligt er dan een uitdaging om dit goed uit te leggen en hen mee tenemen in de belevingswereld van mensen met dementie.
De rol van sociaal agoog is voor mij heel veelzijdig, al lijkt het hierboven een opsomming de de functie is uitdagend en dynamisch voor mij. Inmiddels is de rol van agoog niet meer weg te denken uit onze organisatie. Door de jaren heen is de functie uitgerold op alle psychogeriatrische locaties en hebben we overal collega’s, we vormen een vakgroep waarin we kennis delen.
Hopelijk heeft u nu meer inzicht in de werkzaamheden van de sociaal agoog en natuurlijk werkt iedere agoog op zijn eigen manier.
Met vriendelijke groet
Marleen Wolf – Buter