Blog 11 - Eigen regie

Steeds meer mensen worden geconfronteerd met de vergankelijkheid van het leven. Een haperend brein, een lichaam dat niet meer meewerkt, of zelfs volledig bedlegerig zijn. Ouderen wonen langer thuis, vast aan hun dagelijkse ritme en gewoontes. Maar ook jongere mensen – midden in het leven – kunnen plotseling afhankelijk raken. Ik weet dat uit eigen ervaring.

Opeens lag ik naakt op de douchebrancard. Mijn vader waste mij, zoals vroeger toen ik nog klein was. Of ik had een ongelukje in bed en een ervaren verpleegkundige verschoonde het bed alsof het de normaalste zaak van de wereld was. Haar kordate houding gaf mij veiligheid, maar ik schaamde me diep. Toch maakte ik er maar een grapje van.

Mensonterend en tegelijkertijd verlossend. Want ik moest de omstandigheden aanvaarden. Niet ik, maar mijn ziekte had de regie overgenomen. En hoewel ik mij soms machteloos voelde, ontdekte ik dat geluk niet meer zat in ambities of idealen, maar in iets veel fundamentelers: dat ik er nog wás. Dat ik mijn geliefde, mijn ouders, mijn zus nog in de ogen kon kijken. Het was liefde in de overtreffende trap.

Maar ik was jong en mijn geliefde stond naast mijn bed. Wat als je ouder bent, je lichaam steeds verder achteruitgaat, of als je geheugen je in de steek laat? Wat als je alleen bent en je kinderen niet om de hoek wonen? Hoe houd je dan de regie over je eigen leven, wanneer elke vorm van hoop lijkt te vervliegen?

Als therapeut heb ik geleerd dat je niet altijd iets hoeft te doen. Soms is het loslaten van de regie, het erkennen van machteloosheid, het meest waardevolle wat je kunt bieden. Mijn leraar haptonomie zei het ooit zo treffend:

‘Ware troost is het delen van machteloosheid.’